آشنایی با قبرستان ارمو دره شهر

ارمو یکی از شهرستان های استان ایلام است که از توابع بخش مرکزی شهرستان دره شهر می باشد. گورستان ارمو یکی از فوق العاده ترین گورستان های قرن متاخر اسلامی به حساب می آید که از مکان های دیدنی دره شهر در قسمت شرقی دره‌ شهر و در مسیر جاده دره ‌شهر به پل دختر می باشد و دارای زمین های کشاورزی حاصل خیزی نیز می باشد. یکی از این محوطه های باستانی گورستان ارمو در ضلع جنوبی اما زاده بابا سیف الدین قرار گرفته است که با توجه به بنا های ساخته شده در دوران مختلف در امام زاده و گسترش محوطه امام زاده، بخشی از این گورستان در زیر قسمت‌ های مختلف ساختمانی و به خصوص غربی مجموعه بناهای خدماتی نظیر مغازه ها واقع شده است. قدمت گورستان ارمو دره شهر به پیش از دوران امام زاده بابا سیف الدین باز می گردد و در زمان حیات خود بابا سیف الدین محل دفن مریدان او بوده است. در آن زمان این قسمت در کنار دروازه ورودی ارمو واقع شده بوده است.

در سفر به دره شهر بازدید از شهر باستانی ماداکتو یا سمیره را نیز از دست ندهید.

سنگ مزار های این قبرستان توسط حکاک های محلی ساخته شده اند. اشخاصی که این حکاکی ها را انجام داده اند به احتمال زیاد از بومیان همین محله بوده اند. شیوه حکاکی‌ها و ایجاد نقوش به دو صورت برجسته و گود می باشد که در نوع برجسته اطراف نقوش را حکاکی می کرده اند تا نقش جلوه بیشتری داشته باشد و انجام این کار مستلزم زمان و همچنین دقت بسیار بالایی بوده است. در نوع گود نیز نقوش را در سنگ حکاکی می کرده اند تا مشخص شود. این روش در مقایسه با نوع برجسته دقت و زمان زیادی نیاز نداشت و بیشتر برای ایجاد قاب بندی ها و احادیث و نقوش خاص و کوچک از آن استفاده می شده است.
 

نقش هایی که بر روی سنگ قبر های گورستان ارمو نقش بسته اند شباهت زیادی به گورستان های هم دوره خود، نظیر گورستان های متأخر دوره اسلامی آبدانان، گورستان سفید چاه بهشهر مازندران، نهارخوران گرگان، نقوش قبرهای محوطه شهیدگاه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و گورستان دارالسلام شیراز، سنگ قبر انوشیروان در اردستان، قبور آرامگاه شیخ شهاب الدین اهری، در اهر و همچنین سنگ‌ بر خود شیخ که شباهت بسیار بالایی با برخی از سنگ قبور گورستان ارمو دارد مخصوصاً نقش دوایر به شکل بته جقه بر روی آن دارد. همچنین شباهت های زیادی از نظر قاب بندی و طرح محرابی با نقوش سنگ مزارهای بقعه شیخ کلخوران اردبیل دارد.

گورستان های زیادی در جای جای ایران وجود دارند که از بین آنها می توان به گورستان تخت فولاد اصفهان اشاره کرد.