مروری بر تاریخچه آتشکده بهرام ری تهران

مروری بر تاریخچه آتشکده بهرام ری تهران

آتشکده بهرام ری از جاذبه های تاریخی دیدنی شهر ری است. چیزی که امروزه از بنای این آتشکده باقی مانده است، یک جفت قوس هلالی با نقطه بیضی است و قسمت غربی بنا تا حد زیادی از بین رفته است.

محله شهرری تهران جاذبه های توریستی تاریخی زیادی را در دل خود جای داده است که یکی از این جاذبه ها، آتشکده بهرام ری است که در 12 کیلومتری جنوب شرق شهر ری واقع شده است. این بنا مربوط به دوره ساسانیان می باشد و آن را آتشکده بهرام گور می دانند و همچنین از این آتشکده با عنوان تپه میل نیز یاد می شود. آتشکده بهرام یا همان تپه میل در سال 1334، به عنوان یکی از دیدنی های استان تهران، در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. آتشکده بهرام شهرری با سنگ، ساروج، خشت و گل ساخته شده است. در اطراف تپه نیزار هایی وجود دارد که نشان دهنده آن است که این مکان، زمانی دریاچه بوده و سپس خشک شده است. ارتفاع تپه میل حدود 18 متر از سطح دشت های اطراف می باشد و حدود 25 متر پهنا و 20 متر نیز طول آن است. پیرامون این تپه بلند، تپه های کم ارتفاع کوچک تر پراکنده شده اند که تپه میل، مشرف بر آن ها قرار گرفته است. این مجموعه منطقه ای به وسعت 800 در 900 متر را در بر می گیرد. بالای تپه، بنای اصلی آتشکده در قسمت شرقی برپا می باشد. بنا به صورت تالار ستون داری است که دو ردیف ستون چهارگوشه سه تایی دارد و به سه بخش تقسیم می شود. همچنین جهت آتشکده به صورت شرقی غربی است.

 

در سفر به محله شهرری بازدید از سایر جاذبه های تاریخی این محله نظیر قلعه گبری را نیز از دست ندهید.

 

در جبهه شرقی، ایوانی بود که چهار ستون مدور داشته است. بخشی از بنای آتشکده ری در زمان حمله اسکندر به ایران خراب شد و تنها قسمتی از بنای چهارطاقی و زیبای این آتشکده به صورت دو میل باقی ماند. چیزی که امروزه از بنای آتشکده بهرام شهرری باقی مانده است، یک جفت قوس هلالی با نقطه بیضی است و قسمت غربی بنا تا حد زیادی از بین رفته است. در طول محور اصلی تالار، راهروی کم عرض تونل مانندی سراسر طول تالار را از زیر طی می کند که از بخش پایانی غرب، راهروی هم عرض دیگری بر آن عمود شده است. ورودی اصلی راهروی زیرین در جبهه شرقی، زیر ایوان اصلی می باشد. تزیینات گچ بری مهم ترین ویژگی بنا است که روی دیوارهای تالار اصلی نقش بسته اند. این گچ بری ها شامل طرح های هندسی هستند که گاهی خود نیز نقش اصلی را دربر می گیرند و طرح های حاشیه ای شامل نقش های هندسی هستند که این طرح ها بیشتر به عنوان قاب سازی یا حاشیه برای نقش اصلی به کار رفته اند.

 

طرح های گیاهی که با الهام از طبیعت روی گچ نقش بسته اند، به صورت انتزاعی نشان داده شده اند و برگرفته از عادات و عقاید دینی آن زمان می باشند. روی این گچ بری ها، نقش‌هایی از حیوانات نیز به چشم می خورد. در تصویر آنچه امروزه از این تزیینات باقی مانده است، می توان نقش ماهی را مشاهده کرد که بسیار طبیعی به نظر می رسد. در خرداد ماه سال 1395 به دلیل طوفانی که در شهرری به وقوع پیوست، سازه حفاظتی بنا با آسیب جدی مواجه گردید. به همین دلیل برای مدتی این مکان تعطیل شد تا مورد مرمت و بازسازی قرار گیرد. در این آسیب دیدگی، سازه اصلی بنا مورد مرمت قرار گرفت و خوشبختانه به فضای خشتی بنا آسیبی وارد نشده بود. گچ بری‌های زیبای این بنای مهم نیز آسیب بسیار ناچیزی دیدند.

 

 

شایان ذکر است که آتشکده های دیگری نیز در تهران وجود دارند که از بین آنها به آتشکده آدریان می توان اشاره کرد.

 

مطالب مشابه