معرفی قبرستان یئری (گورستان انسان های بی دهان) در مشگین شهر

1400/1/6

دلیل نامگذاری قبرستان یئری با عنوان گورستان انسان های بی دهان این است که سنگ قبر های این گورستان، نقش های یکنواخت از چهره انسان هایی هستند که دهان ندارند. با وجود اینکه بسیاری از افراد بر این باورند که قدمت این گورستان به دوران هخامنشیان بازمیگردد، برخی افراد نیز معتقدند که عمر بعضی از آثار موجود در این گورستان مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد است.

منطقه "شهریئری" یا "شهریری" استان اردبیل، از جالب ترین مناطق گردشگری این استان محسوب میشود. این شهر بزرگ ترین منطقه تاریخی استان اردبیل بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. گورستان یئری مشگین شهر که از آن با عنوان گورستان انسان های بی دهان نیز یاد میشود، یک گورستان تاریخی و بسیار قدیمی است که قدمت آن به دوران هخامنشیان بازمیگردد. تعداد 450 گور در این قبرستان شناسایی شده که کوچک ترین آنها سه متر و بزرگترین نیز هشت متر است.

دلیل نامگذاری این گورستان با عنوان گورستان انسان های بی دهان این است که سنگ قبر های این گورستان، نقش های یکنواخت از چهره انسان هایی هستند که دهان ندارند. با وجود اینکه بسیاری از افراد بر این باورند که قدمت این گورستان به دوران هخامنشیان بازمیگردد، برخی افراد نیز معتقدند که عمر بعضی از آثار موجود در این گورستان مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد، یعنی عصر آهن، سفال خاکستری، نارنجی و نخودی نیز میرسد.

منطقه باستانی شهریئری دارای منطقه ای باستانی به وسعت چهارصد هکتار است. اشیای تاریخی و با ارزشی که از این قبرستان بیرون کشیده شده اند هم اکنون در موزه خلخال نگهداری میشوند. گورهای این مکان از نوع کلان سنگی و گورکان بوده و یک غار باستانی و تپه ای مربوط به دوران اسلامی نیز در این مکان شناسایی شده. کارشناسان تخمین زده اند که این مکان تا شش هزار سال قبل از میلاد نیز مسکونی بوده و انسان هایی در آن سکونت داشته اند. سنگ نگاره های این گورستان با استفاده از سنگ های محکم، استخوان حیوانات و فلزات سخت تشکیل شده اند و نقش‌هایی از بز کوهی، انسان در حالت های متنوع و چندین نقش نامشخص دیگر دیده میشوند.

در این گورستان نقش انسان هایی که دهان ندارند به وفور دیده میشود و دلیل اینکه چرا بدین گونه طراحی شده اند هنوز هم تنها یک سوال است و پاسخی برای آن وجود ندارد. سنگ نگاره های مناطق عمومی آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان شباهت های ظاهری بسیار نزدیکی به هم دارند، به گونه ای که انگار همه نقوش موجود در مناطق آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان طی یک دوره و توسط یک هنرمند با یک سبک و طرح حکاکی شده اند. در صورتی که قدمت آنها بر اساس سال یابی نمونه های مشابه در جمهوری آذربایجان، بین چهار تا هشت هزار سال تخمین زده شده است.