همه چیز راجع به کهنه قلعه مشگین شهر

1400/1/6

قلعه کهنه به دستور نرسه هرمز، حکمران محلی منطقه مشکین شهر ساخته شده و احداث آن شش سال به طول انجامیده و چندین دوره تعمیرات در آن صورت گرفته است. آخرین تعمیر این قلعه در دوران زندیه انجام شده است. بنابر گفته محمد علی مخلصی در کتاب فهرست بنا های تاریخی آذربایجان، اشیای سفالی و مفرغ به دست آمده از این قلعه در ضلع شمال غربی و پای دیوار قلعه مربوط به دوره های پیش از ساسانیان است.

کهنه قلعه مشگین شهر در ورودی مشگین شهر در ارتفاع پنجاه متری خیاوچای واقع شده و از سه طرف با شیب تندی به خیاوچای منتهی میشود، و قله سبلان نیز در بخش جنوبی آن به چشم میخورد. در ضلع شمالی کهنه قلعه، در داخل خیاوچای، سنگ نوشته ای وجود دارد که بر روی آن تاریخ 347 نقش بسته است. این کتیبه اولین سنگ نوشته دوران ساسانی کشف شده در آذربایجان محسوب میشود.

بر طبق چیزی که در این سنگ قید شده است، قلعه کهنه به دستور نرسه هرمز، حکمران محلی منطقه مشکین شهر ساخته شده و احداث آن شش سال به طول انجامیده و چندین دوره تعمیرات در آن انجام شده و آخرین تعمیر این قلعه در دوران زندیه صورت گرفته است. بنابر گفته محمد علی مخلصی در کتاب فهرست بنا های تاریخی آذربایجان، اشیای سفالی و مفرغ به دست آمده از این قلعه در ضلع شمال غربی و پای دیوار قلعه مربوط به دوره های پیش از ساسانیان است.

طول ضلع شمالی قلعه نود و پنج متر، و ضلع جنوبی آن نیز صد و پانزده متر می باشد. قلعه از چهار دیوار خشتی و چندین برجک تشکیل شده است که قطر دیوار آن یک متر است. کهنه قلعه با شماره 618 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و میراث فرهنگی در سال 1383 نسبت به مطالعه و آسیب شناسی این قلعه اقدام کرده است. در منتهی الیه شرقی ضلع شمالی، آثار دو برج به قطر های 5.7 و 6 متر به چشم میخورد. سازه های دیوار های قلعه از سنگ، آهک و ملات گچ ساخته شده است.

بنای اولیه کهنه قلعه مشگین شهر در زمان شاپور دوم ساسانی به دستور نرسه هرمز حکمران ساسانی خیاوچای، در مدت شش سال ساخته شده است. این قلعه با مساحتی در حدود پانزده هزار متر مربع در قسمت ورودی مشکین شهر از طرف جاده اردبیل و بر روی تپه ای طبیعی با پنجاه متر ارتفاع واقع شده و شش برجک با دیوار های ضخیم خشتی و حجره های کوچک آخور مانند در آن وجود دارند. طراحی این حجره ها به گونه ای است که هر حجره برای یک سرباز به همراه اسب وی، در نظر گرفته شده بود.