سیری در آب انبار مصلی نائین

1400/2/3

مساحت باغ مصلی، هیجده جریب است و دور تا دور آن به صورت غلام گردش می باشد. درضلع غربی مصلی، آب انبار بزرگی که در نوع خود بسیار جذاب و بی نظیر میباشد وجود دارد، که دارای دو بادگیر می باشد.

مصلی نایین، باغی بسیار بزرگ و چشم نواز است که تا چند سال پیش تفرجگاه مردم نایین بوده است و امروزه اندکی تغییر کاربری داده. دیوارهای آجری مصلا بلند و کنگره ای می باشند. چهار برج به طور قرینه در چهار گوشه آن قرار دارد. در اصلی باغ در سمت شمال شرقی، رو به امامزاده سلطان سید علی باز می گردد. در محل ورود به حیاط یک هشت ضلعی قرار داشته، و بالا خانه ای وجود دارد که محل کتابخانه معتضد السلطنه پیرنیا بود است. ساختمان بقعه نیز مربوط به دوران قاجاریه می باشد. عمارت مصلی مدفن سید نوربخشی، بزرگ سلسله نوربخشیه‌ می باشد. مزار این عارف مشهور روبروی درب ورودی باغ مصلی واقع شده و سنگ مرمری با تاریخ نهصد و پنجاه و سه هجری بر مزار او نصب گردیده. وسط باغ یک بقعه هشت ضلعی به چشم می خورد که سه پله از سطح زمین بلندتر می باشد. این ساختمان به صورت چهار ایوانی است و بر فراز آن گنبدی بلند و زیبا وجود دارد که با کاشی فیروزه ای رنگ مزین گشته است.

در مورد چگونگی احداث این بنا برخی از منابع نوشته اند در سفری که محمد میرزای قاجار به عنوان فرزند ولیعهد از کرمان به تهران می رفت، در این محل میهمان مرحوم حاج محمد حسن شد و وی سلطنت او را پیش بینی کرد. زمانی که گفته های او تبدیل به حقیقت می شود، محمد شاه برای سپاس از او دستور می دهد این بقعه را بر مزار او بنا کنند. مساحت باغ مصلی هیجده جریب است و دور تا دور آن به صورت "غلام گردش" می باشد. درضلع غربی مصلی آب انبار بزرگی که در نوع خود بسیار جذاب و بی نظیر است وجود دارد که دارای دو بادگیر می باشد. از دیگر جذابیت های این عمارت وجود دو بادگیر است که در تابستان ها باعث خنک شدن و گوارائی آب این آب انبار می شوند.

غلام گردش چیست؟

در معماری، هر بخش از بنا که هدف از طراحی آن، گردش به دور فضای مرکزی یا زیارتگاه باشد (ازجمله راهروهای کلیسا یا کلیسای جامع)، غلام گردش گفته میشود.

ورودی مصلی و عمارت آن بصورت دو طبقه می باشد. عمارت مصلی نائین در ماه آبان سال 1365 و به شماره 1719 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. زیر گنبد اصلی نیز میر عبدالوهاب و محمدحسن کوزه کنانی به خاک سپرده شده اند. عبدالوهاب، عارف شهیر و جد اعلای خاندان پیرنیا است.