معرفی کاروانسرای نیستانک نائین

1400/2/9

نمای کلی کاروانسرای نیستانک مستطیلی شکل می باشد و حیاط به صورت یک هشت ضلعی است که ورودی اتاق ها، شاهنشین ها و دهانه اصطبل ها را به هم مرتبط می کند.

کاروانسرای نیستانک نائین در جاده اردستان به نایین، روستای نیستانک، در فاصله سی کیلومتری شمال غربی نائین از توابع استان اصفهان واقع شده است. این بنا در زمان سلطنت قاجار و با توجه به موقعیت مکانی و آب و هوای منطقه نائین بنا شده است. کاروانسرای نیستانک نائین توسط تاجری یزدی به نام کلاه دوز احداث شده است. طراح این بنا احتمالا به دلیل امنیت این منطقه، هیچ برجی را در بنا طراحی نکرده است. در انتهای اضلاع چپ و راست ورودی، دو تخت دایره ساخته شده که محلی برای فروشندگان روستایی بوده است. دو ردیف صفه (سکو) در دو سوی دروازه ورودی جای گرفته اند. این صفه ها برای استراحت بوده که در هر کدام از آنها بخاری دیواری و طاقچه تعبیه شده است.

سقف بنا گنبدی شکل بوده و ورودی با آجرهای لعابی شکل گرفته، که این موارد شکوه خاصی به بنا بخشیده اند. در معماری سنتی ایران به خصوص در مناطق گرمسیر، در مسیر ورودی های بناها به فضای داخلی، نیاز به یک سازه به عنوان کاهش دهنده گرما و آفتاب بوده، و این عمل را هشتی ها انجام می داده اند. درون صفه ای در درون حیاط، دو درگاه دیده می شود که یکی به پشت بام و دیگری به حیاط خلوت راه دارد، که قرینه این ترکیب در سمت دیگر حیاط نیز به چشم می خورد. پوشش پشت بام به طور کلی آجری می باشد. بادگیر هایی در بام طراحی شده اند که به حیاط خلوت راه دارند، و برای خنک کردن اتاق ها در مناطق گرمسیری بوده و دو حیاط خلوت به صورت هشت ضلعی در دو سوی هشتی قرار دارند.

نمای کلی کاروانسرا مستطیلی شکل می باشد و حیاط به صورت یک هشت ضلعی است که ورودی اتاق ها، شاهنشین ها و دهانه اصطبل ها را به هم مرتبط می کند. سکوی بارانداز دایره ای در مرکز حیاط است که کاربردی برای خوابیدن در شب دارد. سقف ها به صورت چهار بخشی ساخته شده اند و تزیینات آجری بر بالا ایوان و ایوانچه ها نیز با همدیگر فرق داشته و هر کدام زیبایی خاصی به بنا بخشیده اند.